Jedną z reakcji na chroniczne oddziaływanie stresu jest wypalenie zawodowe. Wypalenie zawodowe może prowadzić do wielu trudności w codziennym funkcjonowaniu dlatego też warto mieć świadomość czym jest, jakie są jego objawy, a przede wszystkim jak jemu zapobiegać.
Czym jest wypalenie zawodowe?
Psycholog Christina Maslach (ciekawostka: jest to żona Philipa Zimbardo 🙂 ) nazwała wypalenie zawodowe utratą troski o człowieka ponieważ zespół wypalenia dotyka głównie ludzi pracującymi z innymi ludźmi. Relacja w pracy z drugim człowiekiem, który z różnych powodów znajduje się w trudnej sytuacji wymaga ciągłej troski i dużego zaangażowania.
Model Wypalenia Zawodowego
Maslach przedstawia dziś już bardzo znany Model Wypalenia Zawodowego składający się z trzech faz:
- Wyczerpania emocjonalnego – jest to etap somatyzacji występują tu bóle głowy, trudności z koncentracją, trudności z zasypianiem itp.
- Depersonalizacja czyli utrata troski o drugiego człowieka – brak zainteresowania, utrata sensu pomocy innej osobie, obojętność itp.
- Wypadnięcie ze swojej roli zawodowej – łączy w sobie wszystkie symptomy występujące do tej pory, u takiego pracownika występuje większa konfliktowość zarówno ze współpracownikami jak i w relacjach z osobami bliskimi, występuje mniejsza efektywność pracy, niechęć do pracy oraz pojawiają się zachowania destrukcyjne.
Osoba wypalona zawodowo może odczuwać złość, irytację, poczucie winy, może jej towarzyszyć obojętność, brak satysfakcji z tego co robi, może być bardziej drażliwa, nerwowa.
Co sprzyja wypaleniu?
Wypaleniu może sprzyjać niedojrzałość osobowości pracownika, bierność, zbytnia nieśmiałość czy niepewność.
Ponadto wypaleniu może towarzyszyć brak poczucia bezpieczeństwa w pracy czy niezrealizowanie się w życiu osobistym. Jeśli jakieś osoby poza pracą nie cieszą się uznaniem, tym samym próbują zaspokoić swoje potrzeby poprzez ciężką pracę, która ma przynieść im satysfakcję, duże sukcesy w celu udowodnienia sobie i innym, że jest się coś wartym. Łatwo wtedy wpaść w pułapkę pracoholizmu. Doprowadza to do różnych problemów fizjologicznych i psychologicznych.
Jak zapobiegać?
Ważne aby dbać o higienę psychiczną czyli wykonywanie czynności, które chronią nasze zdrowie psychiczne. Co konkretnie możesz zrobić? Poniżej znajdziesz kilka prostych podpowiedzi:
- Odpoczywaj. Znajdź czas na sen czy drzemkę jeśli jest potrzebna. A także czas dla siebie czy to aby pójść na spacer, przeczytać dobrą książkę, a może pójść na kawę z koleżanką. Jeśli obserwujesz siebie to wiesz co daje Ci prawdziwe odprężenie i sprawia, że faktycznie czujesz się wypoczęty. Warto abyś znalazł czas na to co daje Ci radość i co lubisz. Pewnie jest wiele takich rzeczy, a jeśli jeszcze ich nie odkryłeś to możesz to zrobić w każdej chwili.
- Zatroszcz się o swoją świątynię ducha – zadbaj o swoje ciało poprzez aktywność fizyczną. Masz do wyboru wiele możliwości ruchu: bieganie, pływanie, jazdę na rowerze, jogę, jazdę na rolkach, ćwiczenia siłowe, sztuki walki ach… można tak wymieniać i wymieniać 🙂 Najważniejsze to aby wybrać najlepszą formę ruchu dla siebie i po prostu to robić. Ruch daje energię, siłę – daje nową jakość 🙂 Ja dziś będę biegać a Ty?
- Módl się, medytuj. Dzięki modlitwie czy medytacji wprowadzamy w nasze życie większą harmonię wewnętrzną, stajemy się bardziej spójni a przez to mniej podatni na to co dopływa do nas z zewnątrz.
- Zadbaj o pozytywne relacje z ludźmi. Pamiętaj, że nie z każdym musisz spędzać swój czas. Otaczaj się dobrymi ludźmi. Ja po niektórych spotkaniach z ludźmi czuję w sobie więcej siły i czuję jakby moja energia się pomnożyła. 😉
- Przyglądaj się sobie, swoim emocjom i potrzebom. Nie ignoruj tych ważnych informacji, które do Ciebie dopływają. Zagłębiaj się w swój świat emocji, zastanów się co może być przyczyną tego, że tak czujesz, co możesz z tym zrobić.
Pamiętaj, że aby skutecznie zapobiegać wypaleniu zawodowemu potrzeba zadbać o wszystkie obszary życia czyli duchowy, fizyczny, umysłowy i społeczny. Wspominałam już o nich w poprzednim wpisie. Dopiero zadbanie o siebie w taki holistyczny sposób pozwoli dobrze radzić sobie ze stresem
Jeśli zauważasz już u siebie symptomy wypalenia zawodowego to warto zgłosić się do specjalisty aby zacząć wspólną pracę.